اگر شما ویدیوی معروف «گوریل» را ندیدهاید، ابتدا آن را ببینید مشاهده کنید. (ویدئو 8.1 ) تا متوجه شوید در مورد چه چیزی میخواهم صحبت کنم: را ببینید. کسانی که لباس سفید بر تن دارند را بشمارید. چند بار توپ را پاس میدهند؟
ویدئو 8.1 را ببینید. کسانی که لباس سفید بر تن دارند را بشمارید. چند بار توپ را پاس میدهند؟
خودتان امتحان کنید. اگر نمیخواهید اکنون این کار را انجام دهید، در ادامه برای شما توضیح خواهم داد.
این ویدیو مثالی است برای «نادیده گرفتن در اثر بیتوجهی» یا «نادیده گرفتن تغییرات». نظر بر این است که افراد اغلب اوقات به تغییرات در زاویه دیدشان توجه نمیکنند. این موضوع در آزمایشهای متعددی نشان دادهشده است که معروفترین آنها «بسکتبال/گوریل» است. (برای دیدن ویدیوهای بیشتر در یوتیوب عبارت inattention blindness را جستجو کنید)
در کتاب «گوریل نامرئی» کریستوفر چابریس و دانیل سیمونز (2010 ) تحقیقات بیشتری روی این موضوع با تجهیزات ردیابیِ چشم انجام دادهاند. ردیابی چشم فنّاوریای است که میفهمد فرد مورد آزمایش به کجا نگاه میکند. بهطور دقیقتر، مکان خیره شدن چشم را دنبال میکند و دید پیرامونی را ردیابی نمیکند. تحقیقات ردیابیِ چشم بر روی کسانی که ویدیوی گوریل را میدیدند نشان داد که همه گوریل را «دیدند». به این معنا که تصویر گوریل در دید مرکزی آنها قرارگرفته است، اما فقط ۵۰ درصد آنها متوجه شدند که گوریل را دیدند. چابریس و سیمونز مطالعات زیادی روی این پدیده انجام دادند و به این نتیجه رسیدند: «اگر به یکچیز توجه کنید و انتظار وقوع تغییر را نداشته باشید، بهسادگی تغییرات به وقوع » پیوسته را از دست میدهید.
فنّاوری ردیابیِ چشم به شما اجازه میدهد بفهمید که یک نفر به کجا، با چه ترتیبی و به چه مدت نگاه میکند. این تجهیزات اغلب اوقات برای مطالعه وبسایتها بکار میرود، برای اینکه متوجه شوند کاربران اول به کجا، دوم به کجا و… نگاه میکنند. یکی از مزایای این تجهیزات، این است که شما محدود به گفتۀ کاربران در مورد اینکه به کجا نگاه میکنند نیستید و اطلاعات را مستقیماً جمعآوری میکنید، اما ردیابیِ چشم نیز میتواند گمراهکننده باشد، به چند دلیل:
- همانطور که پیش از آن صحبت کردیم، ردیابیِ چشم به شما میگوید که فرد به کجا «نگاه» کرده، اما بدین معنی نیست که آنها به آن توجه کردهاند.
- در قسمتهای قبل توضیح دادیم که تحقیقات لارسون و لاچکی نشان میدهد دید پیرامونی بهاندازه دید مرکزی اهمیت دارد، فنّاوری ردیابیِ چشم فقط دید مرکزی را دنبال میکند.
- اولین تحقیقات ردیابیِ چشم توسط آلفرد یاربوس (1967) نشان داد چیزهایی که افراد به آن نگاه میکنند، کاملاً بستگی به سوالهایی که از آنها پرسیده میشد؛ داشت. به همین دلیل نتیجه مطالعه ردیابیِ چشم به راحتی با اطلاعاتی که قبل و حین تحقیق به افراد میدهید، قابل دستکاری است.